มารู้จักเกลือกันเถอะ !!!

เกลือ หรือที่ฝรั่งเรียกว่า salt นั้น ในความหมายทางวิชาเคมี หมายถึงสารประกอบของโลหะกับอนุมูลกรด เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างกรดกับด่าง เกลือที่มีใช้กันมีหลายชนิด ดังนี้

1. เกลือแกง (NaCl) คือเกลือที่ใช้ประกอบอาหาร ได้จาก 2 แหล่งคือ

- ได้จากน้ำทะเล เรียกว่า เกลือสมุทร คำว่า Samudra ในภาษาสันสกฤตแปลว่า ทะเลใหญ่

- ได้จากใต้ดิน เรียกว่า เกลือสินเธาว์ มาจากภาษาสันสกฤตว่า Sindhava ฝรั่งเรียกว่า Rock salt

2. เกลือจืด (CaSO₄.2H₂O) หรือ ยิปซัม หรือ หินเต้าหู้ เป็นเกลือที่ใช้ในการปั้นปูน อุตสาหกรรมก่อสร้าง และผลิตเต้าหู้

3. เกลือด่างคลี ในตำราบางเล่มกล่าวว่าเป็นเกลือที่เกิดจากการผสมของวัตถุ 3 ชนิดอันได้แก่ เกลือสมุทร 1 เกลือสินเธาว์ 1 และ ด่างที่ได้จากเถ้าของการเผาไม้บางชนิด เช่น เถาไม้พันธุ์งู (เรียกว่าด่างพญานาค) แต่เมื่อพิจารณาจากรากศัพท์แล้ว เกลือ ด่างคลี น่าจะเป็นเกลือของธาตุ คาลิอุม (Kalium) หรือ คาลิ (Kali) หรือก็คือเกลือโพแทสเซียม (K) มากกว่า

4. เกลือฟอง คือเกลือจืดที่เกิดในดิน

5. เกลือสะตุ เป็นเกลือแกงที่นำมาคั่วจนความชื้นและน้ำระเหยออกไป ทำให้เสียรูปผลึกของ NaCl

6. ดีเกลือ มีสองชนิดคือ

- ดีเกลือฝรั่ง มีสูตรทางเคมีว่า MgSO₄.7H₂O

- ดีเกลือ มีสูตรทางเคมีว่า Na₂SO₄

7. เกลือเยาวกะสา (K₂CO₃) ฝรั่งเรียกว่า Pearl a
sh หรือ Salt of Tatar เกลือชนิดนี้ได้ชื่อมาจากภาษาสันสกฤตว่า Yavakshara เมื่อเขียนเป็นไทยจึงควรเขียนว่า “เยาวกะษา”

8. เกลือสุนจะละ (KNO₃) ฝรั่งเรียกว่า Saltpetre หรือ Nitre เกลือชนิดนี้ สมัยก่อนแขกชาวอิเดียนำเข้ามาขายในประเทศไทย ชื่อนี้จึงควรเขียนว่า “สุรจะละ” ซึ่งจะพ้องกับคำว่า Surakchaaram (ภาษาสันสกฤต) หรือ Surcharam (ภาษาเตลูกู) หรือ Surakhara (ภาษาคานารีส)

ต่อมา เกลือชนิดนี้ได้หยุดจำหน่ายในประเทศไทย กอปรกับมีคำว่า “(ดิน) ประสิว” เกิดขึ้น ซึ่งเป็นชื่อของเกลือเม็ดเล็กๆที่เกิดจากการต้มขี้ค้างคาวหรือขี้นกอีแอ่น มาใช้แทน ดังนั้น ในทางเคมีทั้งดินประสิวขาวและเกลือสุรจะละ จึงเป็นของอย่างเดียวกัน